Kritisch denken en probleemoplossend vermogen in het vo

Om goed te kunnen leren hebben jongeren meer nodig dan alleen kennis. Vanuit de literatuur en onderwijspraktijk wordt steeds vaker de relevantie van niet-cognitieve vaardigheden naar voren gebracht. Vanwege het belang van de niet-cognitieve vaardigheden van leerlingen verzamelen we in de OML gegevens over deze vaardigheden van leerlingen in het voortgezet onderwijs. 


In mei 2022 is een eerste factsheet gepubliceerd over de niet-cognitieve vaardigheden van middelbare scholieren. In deze factsheet zagen we tussen 2018 en 2020 een stijging wat betreft kritisch denken terwijl het probleemoplossend vermogen van leerlingen nagenoeg hetzelfde was gebleven. In deze nieuwe factsheet krijgen we een eerste indicatie van de non-cognitieve vaardigheden kritisch denken en probleemoplossend vermogen in 2022.


De belangrijkste resultaten zijn:

Kritisch denken

  • We zien een stijging in kritisch denken tussen 2018 en 2022
  • Vwo-ers scoren hoger op kritisch denken dan leerlingen van de andere onderwijstypes.
  • Meisjes scoren lager op kritisch denken dan jongens.
  • Bij leerlingen met mbo of lager geschoolde ouders zien we een stijging tussen 2018 en 2022

Enkel in Sittard-Geleen zien we een significante stijging tussen 2018 en 2022.

Probleemoplossend vermogen

  • Het probleemoplossend vermogen van leerlingen is gedaald tussen 2018 en 2022.
  • Vwo-ers scoren het hoogste op probleemoplossend vermogen, gevolgd door havo-leerlingen, vmbo gl/tl-leerlingen en het laagst scoren vmbo bl/kl leerlingen in 2022.
  • Zowel voor jongens als voor meisjes is het probleemoplossend vermogen gedaald, maar de verschillen tussen jongens en meisjes blijven niet betekenisvol.
  • Leerlingen met wo-geschoolde ouders hebben een hogere score op probleemoplossend vermogen dan leerlingen met mbo of lager geschoolde ouders.
  • De daling in het probleemoplossend vermogen van leerlingen komt vooral voor in de regio’s Midden-Limburg en Noord-Limburg.