Middelbare scholieren in relatie met leraren 2014-2022
20 april 2023
Belang van sociale relaties op school
In november 2021 is er een factsheet gepresenteerd over de sociale relaties van leerlingen met hun leraren. In deze factsheet zagen we dat er een daling te zien was in de ervaren sociale relaties met leraren na de zomer van 2020. In deze nieuwe factsheet krijgen we een eerste indicatie of leerlingen in 2022 nog steeds een minder goede sociale relatie met hun leraren ervaren of dat dit niet meer het geval is. Het is belangrijk om te monitoren hoe het met de sociale relaties van leerlingen gaat, mede doordat wij vanuit scholen horen dat er hier nog zorgen over zijn.
Verschillende theorieën wijzen op het belang van sociale relaties voor de motivatie en schoolattitude van leerlingen. Een goede sociale inbedding in school draagt bij aan een hogere motivatie en betere leerprestaties, waarbij sterke sociale relaties kunnen beschermen tegen een negatieve leerhouding, verlies aan schoolvertrouwen en schooluitval.
Onder sociale relaties valt de relatie tussen leraren en leerlingen. Een goede band met de leraren op school vergroot de kans op een positieve schoolhouding, hogere motivatie, groter schoolvertrouwen onder de minst presterende leerlingen in een klas en betere leerprestaties in het algemeen. Bij het onderzoek naar motivatie en leerprestaties is het dus van belang om inzicht te krijgen in de sociale relaties die leerlingen hebben met hun leraren.
Als uw school/bestuur heeft deelgenomen, kunt u ook cijfers voor uw eigen school/bestuur inzien in de digitale terugkoppeling, via deze link. Hiervoor is de inlogcode nodig die bestuurders en schoolleiders van deelnemende scholen hebben ontvangen.
De resultaten in het kort:
- Tussen 2014-2018 zijn de sociale relaties die leerlingen met hun leraren ervaren licht afgenomen. Net na de schoolsluiting in 2020 rapporteerden leerlingen een betere sociale relatie met hun leraren, maar na de zomervakantie van 2020 was deze weer lager. In 2022 is de ervaren sociale relatie met leraren weer iets verbeterd en vergelijkbaar met het niveau van 2018.
- Vwo-ers ervaren over het algemeen iets betere sociale relaties met hun leraren dan leerlingen op andere onderwijstypen. Met name voor vwo-ers daalden de ervaren sociale relaties met leraren tussen 2016-2018.
- Leerlingen op het vmbo bl/kl in Maastricht-heuvelland ervaren slechtere sociale relaties met leraren dan deze leerlingen in andere regio’s. We zien het omgekeerde patroon voor leerlingen op het vmbo gl/tl: daar “scoort” Maastricht-heuvelland het beste.
- Vwo-ers in noord-Limburg ervaren slechtere sociale relaties met leraren dan vwo-ers in midden-Limburg, Sittard-Geleen en Parkstad Limburg. Vwo-ers in Maastricht-heuvelland ervaren slechtere sociale relaties met leraren dan vwo-ers in midden-Limburg en Parkstad Limburg.
- Jongens ervaren betere sociale relaties met hun leraren dan meisjes. Dit is zichtbaar voor alle onderwijstypen. Het verschil is het grootste op het vwo.
- Zowel jongens als meisjes lieten minder goede sociale relaties met leraren zien na de zomervakantie van 2020, waarbij meisjes in 2022 weer betere sociale relaties ervaren ten opzichte van 2020.
- De daling in ervaren sociale relaties met leraren tussen 2014-2018 treedt vooral optreedt op bij leerlingen met hbo- of wo-opgeleide ouders. Voor alle groepen zien we in 2020 voor de zomervakantie een stijging, gevolgd door een daling na de zomervakantie. In 2022 is de score weer licht gestegen voor alle groepen, waarbij deze stijging significant is voor leerlingen met mbo-opgeleide ouders.
- De daling tussen 2014 en 2018 is alleen zichtbaar in Sittard-Geleen en Maastricht-heuvelland
- Het verschil in de 2020-meting voor en na de zomer is niet zichtbaar in noord-Limburg en Parkstad Limburg
- In 2022 is er een lichte stijging te zien in noord-Limburg, midden-Limburg en Parkstad Limburg, en een lichte daling in Sittard-Geleen en Maastricht-heuvelland (niet significant).
Download hier de volledige factsheet