Limburgse middelbare scholieren in relatie met hun klasgenoten 2014-2022

20 april 2023

Belang van sociale relaties op school

In november 2021 is een eerste factsheet gepubliceerd over de sociale relaties van middelbare scholieren met hun klasgenoten. In deze factsheet zagen we dat er een daling te zien was voor deze sociale relaties in 2020. In de nieuwe factsheet op basis van data uit 2022 krijgen we een eerste indicatie of die daling van korte of juist van lange duur is. Het is belangrijk om te monitoren hoe het met de sociale relaties van leerlingen gaat, mede doordat wij vanuit scholen horen dat er hier nog zorgen over zijn.

 

Verschillende theorieën wijzen op het belang van sociale relaties voor de motivatie en schoolattitude van leerlingen. Een goede sociale inbedding in school draagt bij aan een hogere motivatie en betere leerprestaties, waarbij sterke sociale relaties kunnen beschermen tegen een negatieve leerhouding, verlies aan schoolvertrouwen en schooluitval. Goede relaties met andere leerlingen dragen bij aan groepsgevoel, vorming van identiteit en zekerheid, en daarmee ook aan de ontwikkeling van leerlingen. Inzicht in de sociale relaties die leerlingen hebben op school, kan daarom bijdragen aan inzicht in de mechanismen achter tekortschietende leerprestaties of motivatie van leerlingen. Bij het onderzoek naar motivatie en leerprestaties is het dus van belang om inzicht te krijgen in de sociale relaties die leerlingen hebben met hun klasgenoten.

 

Als uw school/bestuur heeft deelgenomen, kunt u ook cijfers voor uw eigen school/bestuur inzien in de digitale terugkoppeling, via deze link. Hiervoor is de inlogcode nodig die bestuurders en schoolleiders van deelnemende scholen hebben ontvangen.

 

De belangrijkste resultaten zijn

  • De ervaren sociale relaties met klasgenoten blijven gelijk tussen 2014-2018 en zijn sinds juni 2020 lager.
  • In alle jaren ervaren havisten en vwo-ers betere sociale relaties met klasgenoten dan vmbo-ers.
  • De daling in 2020 is voor leerlingen op het vmbo bl/kl pas zichtbaar na de zomervakantie, voor de andere groepen is deze al daarvoor zichtbaar.

 

  • Leerlingen op vmbo bl/kl in Midden-Limburg ervaren over het algemeen betere sociale relaties met klasgenoten dan leerlingen op vmbo bl/kl in de andere regio’s.
  • Leerlingen op vmbo gl/tl in Maastricht-heuvelland ervaren betere sociale relaties met klasgenoten dan leerlingen op vmbo gl/tl in midden Limburg en Parkstad Limburg.
  • Havisten in noord-Limburg ervaren betere sociale relaties met klasgenoten dan havisten in Sittard-Geleen, Maastricht-heuvelland en Parkstad Limburg.
  • Vwo-ers in noord-Limburg ervaren de minst goede sociale relaties met klasgenoten dan andere vwo-ers.
  • Voor alle jaren ervaren meisjes minder goede sociale relaties met klasgenoten dan jongens.
  • Bij jongens zijn de ervaren sociale relaties na de schoolsluiting in 2020 gedaald en daarna op dat niveau gebleven. Bij meisjes zijn ze na de zomer 2020 nog verder gedaald en ook in 2022 liggen de scores op datzelfde (lage) niveau.
  • We zien geen systematische verschillen tussen leerlingen wat betreft het opleidingsniveau van ouders.
  • Leerlingen met hbo- of wo-opgeleide ouders scoren significant lager na de zomervakantie in 2020 en in 2022.
  • In Sittard-Geleen is tussen 2014 en 2016 een daling van de ervaren sociale relaties met klasgenoten zichtbaar.
  • In noord-Limburg zien we in de periode 2014-2018 een stijging, waarbij de index voor 2018 significant hoger ligt dan die in 2014. Sinds 2020 zijn de ervaren relaties met klasgenoten lager.
  • In Parkstad Limburg zijn de ervaren relaties met klasgenoten sinds 2020 lager (net als in noord-Limburg).
  • In Maastricht-heuvelland zijn de ervaren relaties met klasgenoten in 2022 lager dan in andere jaren.
  • In midden-Limburg zijn de ervaren relaties in 2022 nu lager dan die in 2014.

Download hier de volledige factsheet